Separator tłuszczu jest urządzeniem kanalizacyjnym służącym do podczyszczania ścieków z tłuszczów i olejów spożywczych. Gdzie się go stosuje, jak wygląda jego eksploatacja oraz dlaczego użycie separatora tłuszczu jest w wielu sytuacjach koniecznością? O tym wszystkim opowiemy w naszym artykule.
W jakich branżach jest konieczny?
Dla większości z nas, ścieki zawierające dużą ilość tłuszczów kojarzą się z gastronomią. Niemal każda potrawa zawiera pewną ilość tłuszczu – występującego naturalnie w jej składnikach, a także użytego do jej przyrządzenia. Podczas mycia naczyń kuchennych oraz zastawy stołowej ubrudzonych resztkami jedzenia, tłuszcz przedostaje się do kanalizacji. Aby nie powodował on szeregu problemów w instalacji odprowadzania ścieków należy na jego drodze zamontować separator tłuszczu.
Kto z nas nie spotkał się z problemem zatkanego zlewu? W domach i mieszkaniach taka sytuacja zdarza się może raz w roku. W restauracjach, gdzie zmywa się codziennie nie kilka, a kilkaset (lub więcej) talerzy takie przykre niespodzianki zdarzałyby się codziennie. Z tego powodu wszystkie miejsca, w których przyrządzane są na dużą skalę posiłki powinny posiadać zainstalowany separator tłuszczu. Mowa tutaj o następujących obiektach gastronomicznych:
- restauracje i bary szybkiej obsługi,
- stołówki i jadłodajnie,
- hotele i pensjonaty,
- szpitale i sanatoria,
- puby i przydrożne zajazdy.
Jednak branża gastronomiczna, to nie jedyny użytkownik separatorów tłuszczu. Podobny problem z dużą ilością tłuszczu w ściekach występuje w niektórych zakładach przetwarzających i produkujących wyroby spożywcze. Należą do nich:
- ubojnie i masarnie,
- fabryki konserw,
- mleczarnie i serowarnie,
- fabryki przetwórstwa mleka.
Ścieki pochodzące z procesów płukania instalacji oraz utrzymywania czystości muszą zostać poddane podczyszczaniu w separatorach tłuszczu zanim trafią do kanalizacji zbiorczej.
Jakie są przepisy dotyczące stosowania separatorów tłuszczu?
Problem zatkanych rur nie jest jedynym powodem, dla którego należy wyposażyć się w separator tłuszczu. Obowiązek taki nakłada Ustawa z 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Przepisy dotyczące separatorów tłuszczu są dosyć jednoznaczne. Zabraniają one wprowadzania do urządzeń kanalizacyjnych odpadów stałych, które mogą powodować zmniejszenie przepustowości przewodów oraz odpadów płynnych niemieszających się z wodą. Tłuszcze oraz oleje spożywcze należą właśnie do tych dwóch kategorii. Zatem dostawca ścieków musi je poddać podczyszczaniu, aby usunąć z nich tego typu zanieczyszczenia. Do tego właśnie służy separator tłuszczu.
Najczęstszym powodem niedrożności kanalizacji w kuchni jest tłuszcz, który stopniowo osadza się na ściankach przewodów kanalizacyjnych. Po pewnym czasie jego złogi potrafią tak mocno zawęzić przekrój rur, że dochodzi do ich całkowitego zatkania. Jest to drugi powód dla którego należy stosować separatory tłuszczu zwłaszcza w gastronomii. To właśnie w kuchniach produkowane są ścieki zawierające dużą ilość tłuszczów i olejów. Nie mogą, a na pewno nie powinny one w stanie surowym trafiać bezpośrednio do kanalizacji, ponieważ stanowią zagrożenie dla jej prawidłowego funkcjonowania.
Oczywiście tłuszcze nie znikają ze ścieków za sprawą separatora. Pracujący separator tłuszczu oddziela je i zatrzymuje w swoim wnętrzu. Są one lżejsze od wody i gromadzą się na powierzchni dzięki zjawisku flotacji. Wylot z separatora tłuszczu znajduje się blisko jego dna, więc wypływa z niego podczyszczona woda, a oddzielone substancje zostają uwięzione w jego górnej części.
Trzeba w tym miejscu podkreślić, że separatory tłuszczu nie nadają się do podczyszczania ścieków zawierających ciecze lekkie (np.: benzyna, rozpuszczalniki) i oleje mineralne. Do oddzielania tego rodzaju substancji służą separatory węglowodorów. Ścieki bytowe oraz „czarne” (zawierające fekalia) również nie mogą być wprowadzane do separatora tłuszczu. Dotyczy to także wód deszczowych, ponieważ i w ich przypadku spowoduje to poważną awarię urządzenia.
Jak często należy czyścić i serwisować separator tłuszczu?
Separator tłuszczu oddziela i zatrzymuje w swoim wnętrzu substancje, które nie powinny trafiać bezpośrednio do systemu kanalizacji oraz do oczyszczalni ścieków. Z uwagi na swoją budowę zatrzymuje on również zanieczyszczenia stałe, które opadają na jego dno. Należy pamiętać, że tłuszcze są świetnym nośnikiem różnych aromatów, a w osadzie znajdują się resztki potraw. Ich długotrwałe przetrzymywanie w separatorze tłuszczu będzie sprzyjało procesom gnilnym w osadzie oraz zjełczeniu tłuszczu zgromadzonego na powierzchni. Efekt tego poznamy po nieprzyjemnym, a czasem wręcz drażniącym zapachu wydobywającym się spod pokrywy urządzenia.
Przepisy dotyczące separatorów tłuszczu mówią, że tego typu urządzenia należy opróżniać i czyścić co najmniej raz w miesiącu. Norma PN-EN 1825-2 wskazuje, że proces ten najkorzystniej jest wykonywać co dwa tygodnie. Po każdym opróżnieniu i wyczyszczeniu separatora koniecznie trzeba zalać go do pełna czystą wodą przed włączeniem do dalszej eksploatacji. Mogą jednak występować sytuacje, kiedy ilość oddzielanych przez separator tłuszczu zanieczyszczeń jest niewielka lub nad wyraz duża. Wtedy najlepszym wyznacznikiem dla częstotliwości opróżniania i czyszczenia urządzenia jest doświadczenie eksploatacyjne użytkownika.
Odbiorem nieczystości zgromadzonych w separatorze mogą zajmować się jedynie wyspecjalizowane firmy. Konieczne jest zatem przed podjęciem współpracy sprawdzić, czy takie przedsiębiorstwo posiada stosowne pozwolenia oraz czy dysponuje przeznaczonym do tego sprzętem. Warto w tym zakresie postawić na profesjonalistów z doświadczeniem, aby uniknąć niechcianych awarii i problemów natury formalnej.
Podsumowanie
Stosowanie oddzielaczy tłuszczu, to w wielu przypadkach zarówno obowiązek jak i rozsądna decyzja. Przepisy dotyczące separatorów tłuszczu dosyć konkretnie wskazują na okoliczności, w których ich instalacja jest konieczna. Jednak montaż oddzielacza tłuszczu niesie ze sobą nie tylko spełnienie wymogów formalnych, ale również znaczną poprawę komfortu eksploatacji sieci kanalizacyjnej. Z tego powodu separatory tłuszczu są powszechne w gastronomii, a także w różnych zakładach przetwórstwa spożywczego. Ich prawidłowa i stosunkowo mało wymagająca obsługa pozwoli na ich wieloletnią i bezawaryjną eksploatację.
