Studnia chłonna jest urządzeniem, którego zadaniem jest rozsączanie nadmiaru wody bezpośrednio od podskórnych warstw gruntu. Ma ona wszechstronne zastosowanie i często stanowi najlepsze dopełnienie przydomowych instalacji wodno-kanalizacyjnych.
Do czego służy studnia chłonna?
Już sama nazwa podpowiada jakie jest podstawowe zadanie studni chłonnej. Nie trudno się domyślić, że pochłania ona wodę lub ścieki, a następnie rozprowadza je do gruntu rodzimego.
Studnia chłonna, to instalacja większa niż się pozornie wydaje. Zajmuje ona obszar porównywalny, a często nawet nieco większy niż przydomowa oczyszczalnia biologiczna. Jej rozmiar, położenie na działce oraz rodzaj konstrukcji zależą głównie od charakterystyki gruntów na posesji, a niekiedy również od ukształtowania terenu. Studnie chłonne mają średnicę ok. 3-4 metrów i podobną głębokość. Elementem, który widać gołym okiem jest najczęściej zbiornik bez dna o średnicy od 40-120 cm z dodatkowymi otworami w dolnej części ścian. To, czego nie widać, to podziemny system rozsączania wykonany z kilku warstw żwiru o różnej granulacji, w którym osadzony jest zbiornik z otworami. Całość jest dodatkowo zabezpieczona geowłókniną przed zamulenie.
Rozmiar studni zależy od przepuszczalności gruntu, przy czym nie dotyczy to górnej warstwy gleby, ale tych znajdujących się 1 metr i głębiej pod powierzchnią. Na gruntach o wysokiej przepuszczalności (takich jak piaski) studnia chłonna może mieć mniejszą średnicę, natomiast na gruntach spoistych (jak chociażby glina) musi być znacznie większa. Jej wymiary przekładają się bezpośrednio na powierzchnię czynną, która w połączeniu z nasiąkliwością gruntu powinna zapewnić ciągły odbiór wody bez tworzenia się zastojów wewnątrz zbiornika.
Kiedy stosuje się studnię chłonną?
Studnia chłonna służy jako odbiornik nadmiaru wody z instalacji zbierania deszczówki lub odbiornik ścieków z przydomowej oczyszczalni biologicznej. Nie ma przeciwwskazań, aby jedno urządzenie łączyło te dwie funkcje. W takim przypadku studnia chłonna musi być jedynie odpowiednio większa, aby móc odebrać jednocześnie dopływ wody z dwóch źródeł.
Najprostszym i wybieranym w pierwszej kolejności sposobem pozbycia się ścieków i nadmiaru deszczówki jest ich odprowadzenie do pobliskiego rowu melioracyjnego, cieku wodnego lub właściwej kanalizacji. Jeżeli jednak wodę lub ściek trzeba zagospodarować w granicach działki, to rozsączenie ich do gruntu jest jedyną sensowną opcją. Czysto teoretycznie jest również możliwy montaż zbiornika bezodpływowego, jednak takie rozwiązanie nie ma uzasadnienia ani ekonomicznego, ani technicznego, ani nawet ekologicznego.
W przypadku ścieków najczęściej wybieranym rozwiązaniem jest studnia chłonna do oczyszczalni. Natomiast do zbiornika na wody opadowe i roztopowe zwykle stosuje się studnię chłonną na deszczówkę. Istotne jest, aby do studni odprowadzać jedynie ściek w pełni oczyszczony, czyli taki, który wypływa z modułu biologicznego przydomowej oczyszczalni. Niedopuszczalne jest wprowadzanie do studni chłonnej ścieków jedynie podczyszczonych przez osadnik gnilny, ani tym bardzie ścieków surowych.
Jakie są przepisy dotyczące studni chłonnej?
Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie związane z budową studni chłonnej jest Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Rozporządzenie to określa m.in. następujące wymagania dotyczące studni chłonnej:
- Studnia chłonna powinna być wykonana w warstwie przepuszczalnej gruntu, co najmniej 1,5 m nad poziomem wód gruntowych.
- Minimalna głębokość studni chłonnej powinna wynosić 3 m.
Studnia chłonna powinna znajdować się w odległości co najmniej:
- 5 m od budynku,
- 2 m od granic działek sąsiednich,
- 30 m od najbliższej studni wodociągowej.
Wymagania w tym zakresie są zbieżne z wymaganiami dotyczącymi lokalizacji dla przydomowej oczyszczalni ścieków.
Przepisy dotyczące studni chłonnej mogą mieć również charakter prawa miejscowego, np. w gminnej lub powiatowej uchwale o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego. W takiej uchwale mogą być określone dodatkowe wymagania, np. dotyczące wielkości studni chłonnej, rodzaju materiałów użytych do jej wykonania lub sposobu jej zabezpieczenia.
W przypadku, gdy głębokość studni chłonnej przekracza 3 m, konieczne jest zgłoszenie zamiaru robót budowlanych organowi nadzoru budowlanego. Jeżeli powiat nie zgłosi w ciągu 30 dni sprzeciwu wobec naszego wniosku, to można rozpocząć prace instalacyjne. Obowiązek zgłoszenia robót budowlanych nie dotyczy studni chłonnych, które są wykorzystywane do celów rolniczych lub leśnych.
Jeżeli do studni chłonnej odprowadzane są ścieki i woda z własnej posesji wykorzystywanej na zaspokojenie własnych potrzeb bytowych, to mieści się to w definicji zwykłego korzystania z wód. Dodatkowym warunkiem jest, aby studnia znajdowała się w całości na działce jej właściciela i nie wpływała na stan wód terenów przyległych. W takiej sytuacji nie ma konieczności występowania o pozwolenie wodnoprawne dla studni chłonnej.
Kiedy warto ją zamontować?
Zainstalowanie studni chłonnej niesie ze sobą wiele zalet.
- Jest to urządzenie bezobsługowe i działające bez prądu. Napływ do studni odbywa się grawitacyjnie. Samoczynnie dochodzi również do rozsączania wody do gruntu poprzez żwirową warstwę rozpraszającą ściek na dużą powierzchnię.
- Studnia chłonna zapewnia dobre nawilżenie gruntu. Woda rozprowadzana jest na głębokości kilku metrów, dzięki czemu nie odparowuje i równomiernie rozchodzi się w warstwach gleby.
- Z hydrologicznego punktu widzenia istotne jest, aby deszcz wsiąknął w ziemię, na którą spadł. Zbiornik wody deszczowej stanowi jej bufor, a gdy się zapełni, to nadmiar wody przejmie studnia chłonna na deszczówkę. Dzięki temu woda deszczowa w całości nawilży glebę w miejscu wystąpienia opadu.
Montaż studni chłonnej do oczyszczalni najlepiej zlecić profesjonalnej firmie, która wykona całą instalację zagospodarowania ścieków bytowych. Posadowienie studni chłonnej na deszczówkę wygląda identycznie co tej dla oczyszczalni. Jeżeli ktoś poradzi sobie samodzielnie z instalacją zbiornika, to studnię chłonną również może wykonać we własnym zakresie. Bezwzględnie w obydwu przypadkach potrzebne jest wcześniejsze badanie geologiczne. Określi ono jakiego rodzaju grunty, o jakiej nasiąkliwości i na jakiej głębokości występują w miejscu planowanego montażu. Żwirowa podbudowa studni chłonnej powinna być posadowiona w miarę możliwości w warstwie gruntu o dobrej nasiąkliwości.
Podczas badania geologicznego konieczne jest również określenie poziomu występowania wód gruntowych. Jeżeli okazałoby się, że nie zostanie zachowany wymagany dystans 1,5 m, to studnię trzeba będzie umieścić w nasypie. Dzięki temu dno studni chłonnej znajdzie się w odpowiedniej odległości o wód podskórnych. W taki przypadku może zajść konieczność wykonania dodatkowej przepompowni, która będzie podawać wodę i ścieki do studni.
Podsumowanie
Studnia chłonna spełnia definicję urządzenia wodnego, jednak używana do zaspokojenia własnych potrzeb nie wymaga pozwolenia wodnoprawnego. Dzięki temu każdy właściciel przydomowej oczyszczalni ścieków, czy zbiornika na deszczówkę, może bez skomplikowanych formalności mieć swój własny odbiornik ścieków i nadmiaru wody. Istotnym atutem studni chłonnej jest również lokalna poprawa stanu hydrologicznego gruntu. Woda i ścieki są rozsączane do głębokich warstw gruntu nawilżając go równomiernie. Warto postawić na montaż studni chłonnej również z ekonomicznego puntu widzenia. Zamiast płacić co miesiąc za oddawanie ścieków do kanalizacji, wykonujemy jedną inwestycję i zyskujemy darmowy odbiornik ścieku na wiele lat.
